τετάρτη 25 απριλίου 2012 _ [1 x 2].i : ο μήτσος αλεξανδρόπουλος μεταφράζει πούσκιν, μαντελστάμ και μαγιακόφσκι

Στον φλεγόμενο ουρανό
η ψυχή μου ανεμίζει
σαν κουρέλι από σύννεφο που σκίζει
ο σκουριασμένος σταυρός του καμπαναριού! [1]

Να ζήσω πρέπει κι ας έχω δυό φορές πεθάνει,
η γη με τα νερά της πάει να με τρελάνει,
τι όμορφη, τα μήλα χάρμα του προσώπου – κι ακόμα
πώς πάνω στο υνί φέτες πλαγιάζουνε στο χώμα
και πώς στο γύρισμα του Απρίλη η στέπα βρίσκει την πρώτη πρώτη
σιγαλιά της. Κι ο ουρανός, ο ουρανός, Μπουοναρόττι! [3]

Είπα: λησμόνησε η καρδιά,
εύκολα δεν την κάνεις πια να υποφέρει,
αυτό που υπήρξε μια φορά
πάει, εχάθηκε, επιστροφή δεν ξέρει!
Πάνε οι ενθουσιασμοί – κι οι λύπες πάνε από κοντά,
τα ευκολόπιστα κι ονειρεμένα... Μα να
πάλι, καρδιά, πώς σπαρταράς
στην παντοδυναμία μπροστά της ομορφιάς. [2]

.........................................................

Στις 19:00 (7:00 μ.μ.) ακριβώς, την Τετάρτη 25 Απριλίου 2012, στο "104" Κέντρο Λόγου και Τέχνης των Εκδόσεων Καστανιώτη (Θεμιστοκλέους 104, Εξάρχεια, Αθήνα), εγκαινιάστηκε η σειρά των μηναίων ποιητικών εκδηλώσεων «Με τα λόγια (γίνεται)», «[1 x 2]»: δηλαδή, ξένη ποίηση, που ακούγεται στο πρωτότυπο και στην ελληνική μετάφραση.

Ήταν τιμή και χαρά για το «μτλγ», η σειρά «[1 x 2]» να ξεκινήσει τιμώντας το έργο του –πεζογράφου, δοκιμιογράφου και κριτικού– Μήτσου Αλεξανδρόπουλου (Αμαλιάδα, 1924 - Αθήνα, 2008) ως μεταφραστή της ρωσικής ποίησης. Διάβασε στα ρωσικά η ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Σόνια Ιλίνσκαγια-Αλεξανδροπούλου και στα ελληνικά ο ποιητής Ζήσης Δ. Αϊναλής.

Το πρόγραμμα της βραδιάς στηρίχθηκε σε τρία βιβλία από την πλούσια «ρωσική» παρακαταθήκη του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου. Τρία βιβλία – τρεις διαφορετικοί τρόποι συνομιλίας με τρεις ρώσους ποιητές. 

Το πρώτο, Ο Μαγιακόφσκι. Τα εύκολα και τα δύσκολα [1], ανήκει στη μεγάλη σειρά του Αλεξανδρόπουλου με βιογραφικές μυθιστορίες. Τα χρόνια, τα γεγονότα και οι στίχοι, δεμένοι σε μια ενιαία περιήγηση – από το ξεκίνημα του ποιητή μέχρι το τέλος. 

Ακούστηκαν τα ποιήματα:
1. Λίγα λόγια για μένα τον ίδιο
2. Η μπλούζα του λιμοκοντόρου
3. Ακούστε!
4. Σ’ εσάς
5. «Όπως σας βλέπω και με βλέπετε…», (Αδέρφια συγγραφείς) 
6. Δείχτε συμπάθεια στα άλογα
7. Περί σκουπιδιών
8. Μ’ όλη μου τη φωνή

Ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου δηλώνει μια διαφορετική προσέγγιση: Αλέξανδρος Πούσκιν. Άλλη, καλύτερη, ζητώ ελευθερία… Μεταφράζει και ιστορεί ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος [2]. Πρόκειται για συλλογή εικόνων – χαρακτηριστικές ποιητικές στιγμές, συνοδευόμενες από μερικά ιστορικά και ερμηνευτικά σχόλια-αφηγήματα.

Ακούστηκαν τα ποιήματα:
1. «Σπορέας της Ελευθερίας μόνος…» (1823)
2. Ο Δαίμονας (1823)
3. Στην Κ. (1825)
4. Συμβουλή (1825)
5. «Στων μεταλλείων της Σιβηρίας τα βάθη…» (1827)
7. Από τον Πιντεμόντε (1936)
9. Ο χάλκινος καβαλάρης - Μέρος πρώτο (1833) 

Στο τρίτο, το τελευταίο βιβλίο του Αλεξανδρόπουλου, Όσιπ Μαντελσταμ. Στην Πετρούπολη θα σμίξουμε πάλι [3], το δοκίμιο και το μεταφραστικό έργο παρουσιάζονται σε ξέχωρα μέρη: «Διαδρομές και αναγνωρίσεις» και «Σιδερένιος κόσμος ξαναμαγεμένος. 46 ποιήματα». 

Ακούστηκαν τα ποιήματα:
1. «Άυπνη η νύχτα…»
2. Το σούρουπο της ελευθερίας
3. Κονσέρτο στο σταθμό
4. Ο Αιώνας μου
5. Λένινγκραντ
6. «Στην κουζίνα εμάς τους δυο…»
7. «Για το ένδοξο κλέος…»
8. «Φύλαγε παντοτινά το λόγο μου…»
9. «Είναι κάτι γυναίκες…»


[φωτ.: π.ι.]

---

[1] α΄ έκδοση, Ελληνικά Γράμματα, 2000 – η ανανεωμένη επανέκδοση, εκδ. Γκοβόστη, 2011.

[2] Ποταμός, 2004.

[3] Ελληνικά Γράμματα, 2008.

[τo facebook group: https://www.facebook.com/groups/346327462065881
η σελίδα στο facebook: https://www.facebook.com/me.ta.logia.ginetai
φωτ.: π.ι., ii.2012]